TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 4077
Kabul Tarihi : 23/2/1995
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 8/3/1995 Sayı : 22221
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 34
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amacı, (...) kamu yararına uygun olarak
tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı,
eğitici, zararlarını tazmin edici,çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı
önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek
ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik
etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve
hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü
tüketici işlemini kapsar.
Tanımlar
Madde 3 ? (Değişik: 6/3/2003-4822/3 md.) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve
tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere
hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında
yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki
olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel
kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere
ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya
tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere
ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya
tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında
tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu tüzel kişileri de dahil
olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin
hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici
işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa
sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere
tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin
hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek
veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları gereği tüketicilere nakit
kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği ya da pazarladığı
malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya imajını
yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da mal/hizmet
markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka yollarla
sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilânları reklam verenin
duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına
aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari reklam veya ilânı hedef
kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü aracın sahibi,
işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili
idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri,
bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve
uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten
ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya
konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü
düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla
kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,
r) (Ek: 21/2/2007-5582/21 md.) Konut
finansmanı kuruluşu: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin
ikinci fıkrasında belirtilen kuruluşları,
İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Tüketicinin Korunması ve aydınlatılması
Ayıplı Mal
Madde 4- (Değişik: 6/3/2003-4822/4 md.) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam
ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında
veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen
niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini
veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün
içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel
iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına
sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın
neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer
mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına
da sahiptir.
(Değişik üçüncü fıkra: 21/2/2007-5582/22 md.) İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin
beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren,
ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen sorumludur. 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren
konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu teslim tarihinden itibaren 1 yıl süre
ve kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlıdır. Konut finansmanı kuruluşları
tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre verilen kredilerin
devrolması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu
devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz. Ayıplı
malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde
bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi
bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba
karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişlerse, ayıplı maldan
sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi
tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut ve tatil
amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her türlü
zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu
talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl
sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır
kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa
ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında
yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına,
imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde
"özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca
ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak
ayıplı mal satışına, tüketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde
bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye
verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle
dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına ilişkin her türlü tüketici
işleminde de uygulanır.
Ayıplı Hizmet
Madde 4/A- (Ek: 6/3/2003-4822/5 md.) Sağlayıcı tarafından
bildirilen reklam ve ilânlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit
edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma
amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan
veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler,
ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz
gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu
durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel
indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği
olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu
seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen şartlar
çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi
yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beşinci
fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu
her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından
dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi
bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemiş ise, ayıp
daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler
hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin
neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık
zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının
ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan sorumluluğa
ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek edinilen hizmetler hakkında
yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet sağlamaya ilişkin her türlü
tüketici işleminde de uygulanır.
Satıştan Kaçınma
Madde 5- (Değişik: 6/3/2003-4822/6 md.) Üzerinde
"numunedir" veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir
malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir
herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından
kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı bir sebep olmaksızın
kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî örf veya adet yoksa, satıcı
bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından
belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya
hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de
bu hüküm uygulanır.
Sözleşmedeki Haksız Şartlar
Madde 6- (Değişik: 6/3/2003-4822/7 md.) Satıcı veya sağlayıcının
tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların
sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek
biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları
haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü
sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve
özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki
edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere
edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden,
standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli
unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin
kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın
münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A
maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az
oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözleşmede bulunması
gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik
sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı
tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart sözleşmelerde yer alan haksız
şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme metninden çıkartılmasının
sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.
Taksitle Satış
Madde 6/A- (Ek: 6/3/2003-4822/8 md.) Taksitle satış, satım
bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya hizmetin sözleşmenin
düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.
Taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması
zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken asgari koşullar aşağıda
gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim,
unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış
fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz
oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer
almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını
tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı olarak kıymetli evrak
niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için ayrı
ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. Aksi takdirde,
kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satışlarda; tüketici, borçlandığı toplam
miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici aynı zamanda, bir taksit
miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde
bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz
indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden birinin veya
birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını
saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa
etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi
ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az
onda biri olması halinde kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu
hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici aleyhine hiçbir şekilde
değiştirilemez.
Devre Tatil
Madde 6/B - (Ek: 6/3/2003-4822/9 md.) Devre tatil sözleşmeleri, en
az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya
belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha
fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren
ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, yazılı sözleşme ya da
sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları
Bakanlık belirler.
Paket Tur
Madde 6/C- (Ek: 6/3/2003-4822/10 md.) Paket tur sözleşmeleri;
ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin
en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış
taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmidört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya
gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu,
önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları
Bakanlık belirler.
Kampanyalı Satışlar
Madde 7- (Değişik: 6/3/2003-4822/11 md.) Kampanyalı satış, gazete,
radyo, televizyon ilânı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen
kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha
sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile yapılır.
Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit miktarı,
teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı
satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit eder.
(Değişik üçüncü fıkra: 21/2/2007-5582/23 md.) İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının
hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente,
imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi
veren müteselsilen sorumludur. İlan ve taahhüt edilen konutun teslimatının hiç,
gereği gibi ya da zamanında yapılmaması durumunda, 10/B maddesinin dokuzuncu
fıkrasına göre kredi veren konut finansmanı kuruluşu, satıcı, sağlayıcı, bayi,
acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ile birlikte, kullandırdığı kredi miktarı
kadar müteselsilen sorumludur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından 10/B
maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre verilen kredilerin devrolması halinde dahi,
kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi
devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz.
Tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra
kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek
şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen, kampanyalı satışlarda
düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve "mal veya
hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin
bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı,
mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa
süresi on iki ayı aşamaz. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar için bu süre
otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini yerine
getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitimini
takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hükümleri
de uygulanır.
Kapıdan Satışlar
Madde 8- (Değişik: 6/3/2003-4822/12 md.) Kapıdan satış; işyeri,
fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri,
bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin
uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı tarihten
itibaren yedi gün içinde malı kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve
hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında
ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu süre dolmadan
satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan
herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine
ulaştığı andan itibaren yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana
gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi,
kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri ayrıca uygulanır.
Kapıdan Satışlarda Satıcının ve Sağlayıcının
Yükümlülüğü
Madde 9- (Değişik: 6/3/2003-4822/13 md.) Kapıdan satış
sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal
veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma
bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az on altı punto ve koyu siyah
harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk
üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı veya sözleşmenin
imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti
reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin
satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı taahhüt
ederiz.
Tüketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu
sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar. Satıcı veya
sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında
akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir sözleşmenin
ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya veya sağlayıcıya aittir.
Aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı
değildir.
Mesafeli Sözleşmeler
Madde 9/A- (Ek: 6/3/2003-4822/14 md.) Mesafeli sözleşmeler; yazılı,
görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak
ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin
tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan
sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce,
ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye
verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit
etmedikçe sözleşme akdedilemez. Elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyid
işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine
ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre,
tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün
uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye
teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının
ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya
hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya
borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin
hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine
ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı
ve tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi
iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici Kredisi
Madde 10- (Değişik: 6/3/2003-4822/15 md.) Tüketici kredisi,
tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak
aldıkları kredidir. Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve
bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar
arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi
içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı
belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri
ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi
tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar,
Yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçının
ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı
tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması
durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde
düşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, kredi
veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı
önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok
taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, ödenen
miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Bakanlık
ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda
yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir
mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile
yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya
hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren
tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması
ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması
yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa,
tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir.
Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin
uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Kredi Kartları
Madde 10/A- (Ek: 6/3/2003-4822/16 md.) Kredi kartı ile mal veya hizmet
alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle
kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür
krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı)
bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel
hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme
planı hükmündedir. Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarının
vadesinde ödenmemesi halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer
alan gecikme faizi dışında herhangi bir isim altında yükümlülük altına
sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden
tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından artırılan faiz oranı
geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim tarihinden itibaren en
geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde
faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı
durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim
altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.
Konut Finansmanı Sözleşmeleri
Madde 10/B ? (Ek: 21/2/2007-5582/24 md.) Konut finansmanı
kuruluşları tüketicilere sözleşme öncesinde kredi veya finansal kiralama
işlemleri ile ilgili genel bilgiler vermek ve tüketiciye teklif ettikleri kredi
veya finansal kiralama sözleşmesinin koşullarını içeren Sözleşme Öncesi Bilgi
Formu vermek zorundadır. Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir.
Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilecek
genel bilgilerin kapsamı ve Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun standartları ilgili
birliklerin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından belirlenir. Sözleşme
Öncesi Bilgi Formunun tüketiciye verilmesini takip eden bir iş günü geçmeden
imzalanan sözleşme geçersizdir.
Konut finansmanı sözleşmelerinin yazılı olarak
yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen şartlar, sözleşme süresi
içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Borçlunun temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı
kuruluşu borçluya temerrüt tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde iadeli
taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
Konut finansmanı kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması
halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak
ancak tüketicinin birbirini izleyen en az iki ödemede temerrüde düşmesi halinde
kullanılabilir. Konut finansmanı kuruluşunun bu hakkını kullanabilmesi için en
az bir ay süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Finansal kiralama işlemlerinde, tüketicinin
muacceliyet uyarısında verilen sürenin sona ermesini takiben, konut finansmanı
kuruluşu kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere finansal
kiralama sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla
yükümlüdür. Konut finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 2499 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi
uyarınca yetki verilmiş kişi veya kurumlara kıymet takdiri yaptırtır. Takdir
edilen kıymet, satıştan en az on iş günü önce tüketiciye bildirilir. Konut
finansmanı kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir tacir
gibi davranmak suretiyle konutun satışını gerçekleştirir. Tüketici, konut
finansmanı kuruluşunun zararının konutun satışından elde edilen bedeli aşan
kısmından sorumludur. Konutun satışından elde edilen bedelin kalan borcu aşması
halinde aşan kısım tüketiciye ödenir. Konut finansmanına yönelik finansal
kiralama işlemlerinde 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 7, 25 ve 31 inci
maddeleri uygulanmaz.
Konutun satışının gerçekleştirilmesi ve elde edilen
bedelin kalan borcu aşan kısmının tüketiciye ödenmesini takiben tüketici veya
zilyedliğin devredilmiş olması halinde zilyedliği elinde bulunduran üçüncü
şahıslar konutu tahliye etme yükümlülüğü altındadır. Konutun tahliye edilmemesi
halinde konut sahibi 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 26 ncı ve 27 nci
maddeleri uyarınca tüketici veya zilyedliğin devredilmiş olması halinde
zilyedliği elinde bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna başvurabilir.
Kullanılan finansmanın teminatı olarak şahsi teminat
verildiği hallerde, konut finansmanı kuruluşu asıl borçluya ve diğer teminatlara
başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.